Kontrakty futures i kontrakty forward to dwa rodzaje kontraktów terminowych, które różnią się wieloma istotnymi aspektami. Co warto wiedzieć o tych kluczowych elementach rynku finansowego? Sprawdź, o czym pamiętać, wybierając inwestycje w kontrakty futures i forward!

Kontrakty futures, kontrakty forward – czym są kontrakty terminowe?

Kontrakty terminowe to trzeci, zaraz obok akcji i instrumentów dłużnych, rodzaj instrumentów finansowych – tzw. instrumenty pochodne, czyli derywaty. Tutaj transferowane jest więc przede wszystkim ryzyko, nie sam kapitał. Co to oznacza, że dany instrument jest pochodny? W dużym uproszczeniu: jego wartość zależy od innego instrumentu finansowego (bazowego). Instrument bazowy to akcja, obligacja, a także para walutowa czy indeks (np. WIG20).

Po co wprowadzono instrumenty pochodne? Głównie w celu zabezpieczenia przed ryzykiem rynkowym (tzw. hedging), ale także w celu spekulacyjnym oraz arbitrażowym. Warto ponadto pamiętać, że instrumenty pochodne to kontrakty, które pojawiają się między dwoma stronami. Mogą więc być symetryczne jak kontrakty terminowe – dwie strony przyjmują zobowiązania – lub asymetryczne – jak opcje. Tutaj jedna strona nabywa prawo, a druga przyjmuje zobowiązanie.

Instrumenty pochodne są m.in. na akcje, na indeksy giełdowe, waluty czy na stopę procentową. Instrumentami podstawowymi są w nich kolejno: akcja spółki, indeks giełdowy, waluta i w ostatnim przypadku stopa procentowa lub instrument dłużny.

Warto wiedzieć, że na rynku finansowym mamy do czynienia z dwoma głównymi rodzajami kontraktów terminowych. Są to kontrakty futures i forward, które opisujemy w dalszej części tekstu.

Kontrakty futures – przykłady. Co to jest?

Kontrakty terminowe futures to rodzaj transakcji, w której sprzedający zobowiązuje się sprzedać, a kupujący kupić ustaloną ilość instrumentu bazowego za określoną cenę i w określonym terminie.

Transakcja będzie przeprowadzona w przyszłości, a cena jej zawarcia to tzw. future price, czyli cena terminowa. Dzień wykonania transakcji to settlement date – data rozliczenia – lub delivery date – data dostawy. Często określany jest także jako termin realizacji lub termin wygaśnięcia. Inwestor, składając zlecenie kupna lub sprzedaży, może zająć pozycję długą lub krótką.

Jakim rodzajem umów są kontrakty futures? Przede wszystkim wysoce standaryzowanym i zawieranym przez pośrednika, np. na giełdach czy w izbach rozliczeniowych (CCP – central clearing party), które stają się w tym przypadku drugą stroną owych kontraktów. Ryzyko kredytowe takiego kontraktu jest więc ograniczone, choć istnieją przypadki niewywiązania się kontrahenta z kontraktu.

Co dodatkowo może wpłynąć na mniejsze ryzyko? Depozyt zabezpieczający. To zabezpieczenie wpłacane przez uczestnika rynku, który chce utrzymać daną pozycję. Wartości depozytów są określane odgórnie i stanowią kilka lub kilkanaście procent wartości całego kontraktu. Tutaj pojawia się także dźwignia finansowa, czyli ryzykowny rodzaj zadłużenia, które może przynieść niebagatelne zwroty lub… spore straty, w tym utratę całości zainwestowanego kapitału.

W przypadku kontraktów futures warunki transakcji (ilość instrumentu podstawowego czy termin realizacji) określa giełda lub izba rozliczeniowa. Cenę podaje się na podstawie zleceń złożonych przez strony kontraktu.

Aby zakończyć kontrakt terminowy futures, strony mogą albo czekać do wyznaczonego terminu wygaśnięcia, albo zamknąć pozycję przed tym terminem. Rozliczenie następuje zazwyczaj w gotówce.

Kontrakty terminowe forward – co to jest?

Drugi rodzaj zawieranych umów to kontrakty terminowe forward. Dotyczą kupna lub sprzedaży po określonej cenie w przyszłości. Tym, co jednak odróżnia je od kontraktów terminowych futures, jest na pewno miejsce występowania. Transakcje na kontraktach terminowych forward nie są standaryzowane i odbywają się poza giełdą (OTC – over the counter). Tutaj jedną ze stron jest najczęściej instytucja finansowa, np. bank.

W przypadku forwardu, podobnie jak w kontraktach futures, obie strony określają warunki danego kontraktu, czyli ilość instrumentu bazowego i termin realizacji. Ponadto wystawca (np. bank) podaje cenę danego kontraktu, która może podlegać negocjacjom. Rozliczenie kontraktu następuje w terminie realizacji. Instrumentem bazowym są w tym przypadku waluty, ale też akcje, obligacje czy towary.

Co ważne, kontrakty terminowe forward są produktami szytymi na miarę każdego klienta, czyli tzw. tailor-made. Negocjowane są tu ceny, daty wykonania kontraktu, jego wygaśnięcia czy sposób realizacji (gotówka, dostarczenie instrumentu bazowego).

Kontakty forward zawierane są na rynku OTC (Over The Counter Market), czyli bezpośrednio między uczestnikami rynku. Nie ma tutaj regulacji zinstytucjonalizowanego systemu obrotu, co naturalnie zwiększa ryzyko tego typu inwestycji. Warto jednak pamiętać, że firmy inwestycyjne (a także banki) działające na tym rynku również zobowiązane są posiadać odpowiednie zezwolenia (w myśl dyrektywy MIFID II) i stale wypełniać szczegółowe obowiązki prawne.

Kontrakty futures i forward – ryzyka

Obie formy inwestycji – czyli zarówno w kontrakty futures, jak i forward – wiążą się z pewnym ryzykiem. Dotyczy ono m.in. przyszłego kształtowania się danego kursu czy płynności instrumentu finansowego. Kontrakty terminowe przynoszą m.in. ryzyko zmienności czy ryzyko rolowania (konieczność zajęcia takiej samej pozycji na następnej serii kontraktu ze względu na zbliżający się termin wygaśnięcia kontraktu terminowego).

Głównym zagrożeniem w przypadku kontraktów terminowych może być na pewno wspominane wcześniej ryzyko dźwigni finansowej. Do zawarcia transakcji potrzebny jest zaledwie niewielki procent wartości całej transakcji, pobierany jako zabezpieczenie, co tworzy efekt dźwigni finansowej zwiększającej potencjalne zyski, ale i ewentualne straty.

Decydując się na tego typu inwestycje, należy każdorazowo przeprowadzać dywersyfikację swojego portfela inwestycyjnego, czyli nie lokować kapitału w jedne i te same aktywa. Tak skomasowane środki są bowiem bardziej podatne na stratę. Ponadto ważne jest chłodne podejście inwestorskie – najlepiej nie kierować się emocjami, a wypracowaną strategią inwestycyjną. Nigdy nie należy również inwestować środków na których utratę nie możemy sobie pozwolić.

Chcąc inwestować w różniące się od siebie kontrakty futures i forward, należy również zaakceptować ryzyko związane z tymi transakcjami. Dobrze jest przy okazji stale poszerzać swoją wiedzę inwestorską. Jeśli szukasz pewnego źródła informacji – sprawdź naszą platformę e-learningową AvaTrade School. Tu znajdziesz rzetelne informacje dotyczące tradingu!

Powyższa informacja stanowi publikację handlową i jest upowszechniania w celu promocji usług świadczonych przez Ava Trade EU Ltd.