Ikea budzi w Polsce coraz większe kontrowersje. Co wiadomo o tej firmie? I jakie skandale i kontrowersje wywoływała poza Polską?
Spółka Ikea Industry rozpoczyna zwolnienia w Polsce. Prowadzi ona zakład w Wielbarku w województwie warmińsko-mazurskim. Podobno zwolnienia zaczynają się od 40 osób, ale mają objąć 200 osób. Ikea przyznała, że musi rozstać się z 40-ma pracownikami.
Czym jest w ogóle Ikea, która jest powszechnie znana, a o której było głośno kilka miesięcy temu, gdy wycofała reklamy z TV Republika.
Ikea rośnie, ale ma problem z zyskownością
Ikea produkuje i sprzedaje meble – jest jedną z największych takich firm na świecie. Założona została przez legendarnego Ingvara Kamprada w 1943 roku w Szwecji. Nazwa jest akronimem od wyrazów: Ingvar, Kamprad, Elmataryd, Agunnaryd. Na początku swojej działalności Ikea prowadziła sprzedaż wysyłkową, pierwszy sklep otworzyła w 1953 roku. Ikea najpierw rozwijała się głównie na zachodzie Europy, potem wyszła poza nią.
Wszystkie spółki tworzące grupę IKEA, należą do holenderskiego koncernu INGKA Holding, którego właścicielem jest fundacja Stichting INGKA założona w 1982 r. przez Kamprada z przyczyn podatkowych w Holandii. Grupa IKEA jest właścicielem tartaku oraz grupy przemysłowej IKEA Industry.
Ikea to gigant, obecny w kilku dziesiątkach krajów na całym świecie. W 2023 roku sklepy ze słynnym logo w brawach Szwecji odwiedziło około 860 mln klientów. Jednak 71% sprzedaży grupa realizuje w Europie, 19% w obu Amerykach a ledwie 9% w Azji.
Co prawda przychody Ikei rosną, ale zyski już nie. Szczególnie dynamicznie firma rozwija sprzedaż w internecie. W 2023 roku Ikea miała 10,45 mld USD przychodu w kanale e-commerce, blisko 10 razy więcej, niż w 2015 roku – tempo wzrostu jest więc wysokie, choć zanotowała spadek z 11,76 mld USD w 2021 roku. Jeśli chodzi o zyski, INGKA Group w 2023 roku zarobiła 1,5 mld euro, i co prawda wzrost rok do roku jest imponujący (o kilkaset procent z 287 mln euro), jednak daleko do rekordowych lat 2012-16 gdy zarabiała ponad 3 mld euro rocznie (rekord padł w 2016 roku – 4,2 mld euro).
Ikea bardzo dba o swój wizerunek i próbuje działać ekologicznie. Wraz z końcem 2019 roku wycofała ze swojej oferty większość plastikowych produktów. Wzbogaca ofertę o coraz więcej artykułów pochodzenia roślinnego. Fabryki Ikea są zasilane jedynie energią z OZE, a blisko 60% pozyskiwanych materiałów to materiały odnawialne. Ponoć 99% drewna wykorzystywanego w Ikea ma certyfikat FSC lub pochodzi z recyklingu.
Jednak co kilka lat wybucha jakiś skandal związany z firmą Ikea
Pod koniec 1997 roku szwedzka telewizja wyemitowała film o wykorzystywaniu pracy dzieci w zakładach produkujących dla IKEA w Wietnamie i na Filipinach. Ikea nie zakończyła współpracy z tymi podwykonawcami, bo wskazała, że prawo tamtych krajów na to pozwala.
W tym roku organizacja Greenpeace ujawniła, że firmy produkujące meble dla szwedzkiej Ikei pozyskują drewno z niektórych z ostatnich zachowanych w Europie starych lasów w Rumunii. Dochodzenie wykazało, że siedmiu producentów wytwarzających najpopularniejsze produkty IKEA, takie jak krzesła Ingolf czy łóżeczka dla dzieci Sniglar, jest powiązanych z niszczeniem lasów o wysokiej wartości. W szczególności ucierpiały cenne ekologicznie lasy pierwotne w rumuńskich Karpatach – w tym na obszarach chronionych Natura 2000.
Jest dużo kontrowersji również wokół postaci Ingvara Kamprada. Johan Stenebo, były bliski współpracownik założyciela Ikei napisał książkę pt. „Sanningen om IKEA” („Prawda o IKEA”). Zarzucił na jej kartach Ingvarowi Kampradowi m.in. pranie brudnych pieniędzy i rasizm. Z kolei dziennikarka szwedzkiej telewizji publicznej SVT Elisabeth Asbrink w książce „W Lesie wiedeńskim wciąż stoją drzewa” ujawniła, że dokumenty szwedzkiej służby bezpieczeństwa wskazują, iż Kamprad sympatyzował z ruchem nazistowskim i należał do partii Svensk Socialistisk Samling (Szwedzka Koalicja Socjalistyczna).
Tekst przygotował FXMAG
