Front-running, czyli „ustawianie się”, to jedna z form czerpania zysków z informacji poufnych. Proceder jest nielegalny i karany. Front-running to działanie, w którym np. makler składa prywatne zlecenia na bazie zleceń złożonych przez klientów. Ma on do nich dostęp w pierwszej kolejności, więc może tak „ustawić” swoje akcje, aby zanotować zysk.
Front-running – co to jest?
W świecie tradingu jest wiele nielegalnych sposobów na to, aby próbować czerpać zyski z dostępu do niepublikowanej nigdzie wcześniej wiedzy. Jedną z praktyk jest front-runnig, czyli wchodzenie dla zysku w transakcje kapitałowe, opcje czy kontrakty futures, mając wiedzę na temat transakcji blokowej, która będzie wpływała na cenę bazowego papieru wartościowego.
Transakcja blokowa jest w tym przypadku sporą transakcją, która po wykonaniu z pewnością zaważy na cenie bazowego papieru wartościowego. Ma ona miejsce wtedy, gdy np. klient chce sprzedać szybko duży pakiet akcji. Ze względu na płynność giełdy nie da się tego wykonać od ręki, a ponadto dany klient musi skorzystać z pośrednictwa brokerów, funduszy inwestycyjnych czy składając zapytania do banków inwestycyjnych.
Wymienione podmioty pomagają szukać kupców na dane akcje. W tym systemie określa się też konkretną cenę i czas sprzedaży. Jednym słowem, transakcja blokowa jest niemożliwa do zrealizowania ad hoc (lub raczej możliwa do wykonania, ale po znacznie zaniżonej cenie ze względu na dużą podaż). Wynika to z niskiego wolumenu obrotu na giełdzie – i to nawet na indeksach tak rozbudowanych, jak WIG20.
Mając dostęp do tajnej wiedzy (informacji poufnych) o tego typu transakcjach, niektórzy uczestnicy próbują na nich zyskać – co właśnie nazywane jest front-runningiem. Ogólnie, aby daną informację uznawać za poufną, musi ona spełniać 4 kluczowe kryteria:
- Związku z emitentem lub instrumentem finansowym;
- Cenotwórczości;
- Precyzyjności;
- Tajności.
Front-running – czy jest legalny?
Nierzadko przed finiszem dużych transakcji, gdy jeszcze nikt nie ma o nich żadnych oficjalnych informacji, na danym aktywie zaczynają pojawiać się pewne ruchy. Może to wynikać m.in. z tego, że niektórzy uczestnicy rynku korzystają z poufnych danych i zaczynają np. powoli wyzbywać się akcji lub je skupować. Warto jednak przypomnieć, że działania związane z szeroko pojętym front-runningiem są nielegalne – stanowią niezgodne z prawem wykorzystanie informacji poufnych (ang. insider trading).
Wcześniejsze „ustawianie się” i wyprzedzanie całego rynku w danym posunięciu, bazując tylko i wyłącznie na pozyskanych niejawnych informacjach, jest bezprawne. Oczywiście może to generować wysokie zyski, ale wiąże się też z konkretnymi konsekwencjami prawnymi. Takie działania są bowiem naruszeniem art. 14 lit. a Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku (MAR), co zagrożone jest grzywną do 5 mln zł albo karą pozbawienia wolności do lat 5 lub też obiema tymi karami łącznie (art. 181 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi).
Jak front-running wygląda w praktyce? Przykład
Mechanizmy typu front-running mogą być wykorzystywane w różny sposób. Przykładem jest sytuacja, gdy broker X uzyskał informację o planowanych ruchach Klienta Y – w tym zleceniu nabycia akcji spółki Z, wysokim wolumenie tej transakcji oraz cenie, która różni się od aktualnej wyceny rynkowej.
Dostęp do tego typu poufnych informacji pozwolił Brokerowi X nabyć na własny rachunek akcje spółki Z. Wykonał ten ruch oczywiście jeszcze przed zrealizowaniem zakupu przez Klienta Y. Gdy Klient Y składa zlecenie nabycia owych akcji i transakcja jest bliska finalizacji – Broker X sprzedaje akcje i osiąga w ten sposób znaczny zysk.
Mechanizm jest więc dość prosty. Broker X wykorzystał bowiem informacje poufne o planowanym zleceniu giełdowym, którego parametry znacząco wpływają na rynek i kształtowanie się przyszłej ceny aktywa. Znając szczegóły transakcji, wykorzystał ją do osiągnięcia osobistych korzyści finansowych.
Front-running – czy da się go wykryć?
Warto raz jeszcze podkreślić, że trading opierający się na informacjach niejawnych jest karalny. Jak wykrywa się front running? Niektóre podmioty, np. Securities and Exchange Commission (SEC) w USA czy Securities and Exchange Board of India (Sebi), czyli Indyjska Komisja Papierów Wartościowych i Giełd, stosują coraz częściej algorytmy, skomplikowane analizy danych czy inne rozwiązania technologiczne, które pozwalają łatwiej wykrywać przypadki front-runningu.
Niektóre instytucje finansowe również mają obowiązek stosować środki wykrywania oszustw (anti-fraud) – zob. w tym zakresie art. 16 MAR.
Nadzór w tym aspekcie jest kluczowy, ponieważ front-running działa niekorzystnie na wiarygodność giełd i ich wizerunek w oczach uczestników rynku.
Szukasz sprawdzonych i rzetelnych informacji na temat giełdy?Dołącz do platformy e-learningowej AvaTrade School i rozwijaj swoje umiejętności tradingowe, korzystając z darmowych materiałów edukacyjnych!
Powyższa informacja stanowi publikację handlową i jest upowszechniana w celu promocji usług świadczonych przez Ava Trade EU Ltd.
