W czerwcu 2023 roku szkody w infrastrukturze Ukrainy spowodowane inwazją Rosji osiągnęły wartość 150,5 mld USD. Finanse Ukrainy trzymają się tylko dzięki pomocy zza granicy. Rolnictwo jest w coraz gorszym stanie.

Stan finansów publicznych Ukrainy pozostaje stabilny, ale tylko dzięki pomocy od USA czy UE, a tymczasem potrzeby budżetowe nadal rosną ze względu na wojnę – piszą naukowcy z KSE Institute, czyli think tanku działającego przy kijowskiej wyższej szkole ekonomicznej.

Finanse publiczne uzależnione od zagranicy

Najpierw naukowcy z KSE Institute zerknęli na finanse publiczne. Nie ma tragedii, ale tylko dzięki pomocy z zewnątrz. „Stabilność ukraińskiego systemu budżetowego nadal zależy od wsparcia międzynarodowych partnerów” – podkreślają naukowcy.

W I połowie 2023 r. deficyt budżetu państwa wyniósł 14,6 mld USD, mniej niż prognozowane -25,5 mld USD, głównie dzięki przyciągnięciu 7,2 mld USD dotacji (30% dochodów funduszu ogólnego) ze Stanów Zjednoczonych, co pomogło zwiększyć przychody do 23,8 mld USD.

Dochody z akcyzy przekroczyły planowany cel o 21,5% (osiągając 1,37 mld USD), głównie z powodu wzrostu oficjalnej produkcji wyrobów tytoniowych. Co ważne, wpływy z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) wyniosły 1,86 mld USD (+20%), ujawniając adaptację przedsiębiorstw do nowych wojennych warunków.

Największe wydatki budżetowe przypadły na Ministerstwo Obrony (46% łącznych wydatków z funduszu ogólnego, czyli 17,34 mld USD). Główne obszary finansowania w sektorze obronnym to zapewnienie działalności Sił Zbrojnych Ukrainy (12,52 mld USD, w tym 10,5 mld USD na wynagrodzenia) oraz program modernizacji, naprawy i zakupu sprzętu wojskowego (4,62 mld USD).

„Ogólnie rzecz biorąc, sytuacja w systemie finansów publicznych Ukrainy pozostaje stabilna, a system zarządzania budżetem jest odporny nawet w obliczu wojny na pełną skalę. Rządowi udaje się osiągnąć cele w zakresie dochodów podatkowych nawet w ekstremalnych warunkach dla biznesu. Jednocześnie potrzeby budżetowe nadal rosną ze względu na potrzeby wojskowe i społeczne. Dlatego też kluczowe znaczenie dla rządu ma utrzymanie aktywnej współpracy z partnerami międzynarodowymi i unikanie łamania zobowiązań” – podsumowują naukowcy z KSE Institute.

Rolnictwo: sytuacja pogarsza się

Jeśli chodzi o sektor rolny, to eksport jego produktów w czerwcu i lipcu spowolnił. W połowie lipca Rosja wystąpiła z porozumienia z Ukrainą w sprawie transportu ziaren, co poskutkowało ograniczeniem przepustowości kanałów transportu oraz wzrostem kosztów transportu. Ukraiński rząd rozważa uruchomienie transportu na dużą skalę przez wody terytorialne Rumunii oraz Bułgarii, ale te szlaki i tak będą zagrożone atakiem rosyjskich sił wojskowych.

Zniszczenie tamy na Dnieprze w miejscowości Nowa Kachowka poskutkowało zniszczeniem około 10 tys. hektarów farm i pól uprawnych. Uszkodzone zostały systemy irygacyjne dla około 584 tys. ha. To generalnie nie są dobre informacje dla sektora rolnego, a więc i dla wielu spółek ukraińskich notowanych na GPW.

Tekst przygotował FXMAG