Fake news stanowią wyzwanie nie tylko dla stabilności społecznej i politycznej, ale także dla stabilności gospodarczej. Taki wniosek płynie z najnowszych badań.

Wiadomo, że dezinformacja i fake news to wielki problem dzisiejszego świata, szczególnie w kontekście rozwijającej się sztucznej inteligencji. Kreacja fałszywych informacji, w różnorakiej formie, jest coraz łatwiejsza. Znamienny był ranking problemów tegorocznego Światowego Forum Ekonomicznego w Davos: fake newsy uznano za najpoważniejsze globalne ryzyko krótkoterminowe.

Co ciekawe, można odkryć wpływ fake news na… stabilność gospodarczą. Naukowcy udowodnili szkodliwy wpływ fake news związanych z technologią na kluczowe wskaźniki ekonomiczne.

Fake news wpływają na gospodarkę

Znalazła się grupa naukowców z Toulouse School of Economics i Uniwersytetu w Bonn – Tiziana Assenza, Fabrice Collard, Patrick Feve, Stefanie Huber – która postanowiła zbadać realny wpływ fake news na gospodarkę. Zechcieli oni sprawdzić, czy możliwe jest występowanie szoków wywołanych właśnie przez fake newsy. Postawili hipotezę, że fałszywe wiadomości wprowadzają pewien stopień zamieszania lub szumu. Zwiększają tym samym niepewność, z jaką borykają się podmioty gospodarcze.

Wykorzystując dane z bazy danych Assenza-Huber Fake News Atlas, skonstruowali wskaźnik, który wychwytuje egzogeniczne zmiany w emisji fałszywych wiadomości. Baza danych zawiera wiadomości sprawdzone przez PolitiFact – renomowaną i nagrodzoną Pulitzerem organizację zajmującą się sprawdzaniem faktów.

Badanie rzuciło światło na związek przyczynowy między związanymi z technologią fake news a dynamiką cyklu koniunkturalnego.

„Fake news związane z technologią zasiewają ziarno niepewności, które odbija się echem w gospodarce, objawiając się wzrostem stopy bezrobocia i niższą produkcją przemysłową. Co więcej, fake newsy znacząco przyczyniają się do ogólnej zmienności cyklu koniunkturalnego” – przekonują naukowcy w badaniu.

„Szoki związane z technologicznymi fake news wywołują trwały wzrost niepewności makroekonomicznej, osiągając szczyt po czterech miesiącach, a następnie stopniowo ustępując. Ten wzorzec sugeruje silny i solidny mechanizm transmisji, odzwierciedlający rozprzestrzenianie się fałszywych wiadomości. Ich stopniową absorpcję przez opinię publiczną, a ostatecznie zwiększone zamieszanie i niepewność” – podkreślają naukowcy.

Naukowcy stwierdzają, że publikowanie fałszywych wiadomości powoduje zamieszanie, a tym samym większą niepewność w gospodarce, komplikując prognozy podmiotów gospodarczych. „Zgodnie z naszymi ustaleniami, szok wywołany fałszywymi wiadomościami technologicznymi odpowiada za znaczną część zmienności cyklu koniunkturalnego” – stwierdzili.

Badanie wykazało, że fake newsy wpływają na różne aspekty działalności gospodarczej. Wyjaśniają znaczną część wydatków konsumpcyjnych na dobra trwałe i nietrwałe, a także usługi. „Po szoku wywołanym technologicznymi fake news konsumenci mają tendencję do ograniczania wydatków. To ma wpływ także na rynek pracy, na rynki finansowe (ceny akcji spadają przy zwiększonej zmienności).

Inflacja i oczekiwania inflacyjne początkowo spadają, podobnie jak stopa procentowa polityki pieniężnej, ale szybko powracają do swojej długoterminowej wartości. Wreszcie, spready kredytowe i premie za ryzyko rosną. To sugeruje występowanie zamieszania na rynku i wyższy poziom awersji inwestorów do ryzyka. Ogólnie rzecz biorąc, szoki związane z fałszywymi wiadomościami technologicznymi odgrywają znaczącą rolę w kształtowaniu wahań koniunkturalnych, podkreślając wpływ fake news na stabilność i zachowanie gospodarcze” – przekonują naukowcy.

Jaki rodzaj fake news mocno wpływa na koniunkturę?

Jaki rodzaj fake news miał największy wpływ na gospodarkę? Były to wiadomości dotyczące technologii, ale też podatków i ceny gazu. Co ciekawe, fake newsy koncentrujące się na takich kwestiach, jak rynki pracy, wydatki rządowe czy regulacje finansowe – nie miały statystycznie istotnego wpływu. „To niekoniecznie wskazuje, że tego typu fałszywe wiadomości nie mają wpływu na gospodarkę. Sugeruje on raczej, że tego typu fake newsy nie wpływają na gospodarkę za pośrednictwem naszego mechanizmu – niepewności makroekonomicznej” – stwierdzają.

Jak się można domyślać, szoki związane z fałszywymi wiadomościami o negatywnym wydźwięku mają większy udział w zmienności niepewności makroekonomicznej, stopy bezrobocia i produkcji przemysłowej, niż te o pozytywnym wydźwięku. „Negatywne szoki powodują znaczną trwałą utratę zaufania konsumentów, podczas gdy te same szoki zidentyfikowane w pozytywnych wiadomościach wywołują bardzo krótkotrwały wzrost zaufania” – zaznaczyli naukowcy

Tekst przygotował FXMAG