Norwegia ma za sobą trudny rok. Miesiące minęły pod znakiem rekordowo słabej korony, rosnących cen i wysokich stóp procentowych. Co gospodarce przyniesie 2024 rok?
Norwegia z widocznym spadkiem – 2023 rok
Wzrost realnego PKB w norweskiej gospodarce kontynentalnej wyraźnie spowolnił w pierwszych III kwartałach 2023 r. Największy wpływ na ten czynnik miały spadek konsumpcji gospodarstw domowych będący efektem erozji realnych dochodów i wysokiej inflacji oraz gwałtowny spadek inwestycji mieszkaniowych. Norweska mieszkaniówka znalazła się pod sporą presją pod koniec roku. Analitycy spodziewają się kryzysu w kolejnych latach, wskazując na coraz mniejszą przystępność cenową.
Stopy procentowe w obliczu nadwyrężonej gospodarki
Bank centralny po raz 14. w ciągu 2 lat podniósł stopy procentowe. Ostatnią decyzję o zacieśnieniu polityki pieniężnej argumentowano próbą ograniczenia ryzyka utrzymywania się wysokiej inflacji. Według najnowszych danych sprzedaż detaliczna w listopadzie wzrosła z kolei o 0,4% w ujęciu miesięcznym wobec oczekiwań na poziomie 0,3%. Poprzednio było to 0,6%.
“Widzimy, że gospodarka się ochładza, ale inflacja jest nadal zbyt wysoka. Podwyżka stóp procentowych zmniejsza obecnie ryzyko utrzymywania się wysokiej inflacji przez długi okres” – powiedziała Ida Wolden Bache, prezes Norges Bank.
Bache dodała, że „prawdopodobne” jest utrzymywanie się wysokich stóp przez dłuższy czas. Co więcej, Norges Bank uważa, że deprecjacja norweskiej waluty utrzyma inflację na „podwyższonym poziomie”.
Warto pamiętać również o ogromnym „buforze”, którym dysponuje Norwegia. Mowa o aktywach Globalnego Funduszu Emerytalnego (GPFG), których wartość Fitch Rating szacuje na 1,4 bln USD, a więc 4-krotność PKB kontynentalnego.
“Wartość GPFG wzrosła o szacunkowo 3000 mld NOK w 2023 r., czyli o 23%, w wyniku połączenia dobrych wyników rynkowych, dużego napływu ropy naftowej i osłabienia kursu korony norweskiej. Oczekuje się, że przychody z działalności związanej z ropą naftową osiągną w tym roku 930 mld NOK” – wskazują analitycy Fitch Ratings.
Ekonomiści widzą jednak przestrzeń do pierwszych obniżek.
“Ostatecznie jednak spodziewamy się obniżek stóp procentowych w przyszłym roku i uważamy, że Norges Bank może ostatecznie pójść w ślady Rezerwy Federalnej poprzez łagodzenie polityki pieniężnej, począwszy od II kwartału przyszłego roku” – uważają ekonomiści ING Think.
Analizując pozycję norweskiej gospodarki w 2024 r., analitycy Fitch Ratings wskazują na silne podstawy. Według nich profil kredytowy państwa opiera się na fundamentach wewnętrznych i zewnętrznych, bardzo silnych instytucjach i wysokim PKB na mieszkańca. Czynniki te nawet pomimo gorszej kondycji korony norweskiej mogą warunkować wzrost. Ekonomiści uważają, że to gwałtowny wzrost przychodów wynikający ze wzrostu cen energii jeszcze bardziej wzmocnił bilans zewnętrzny Norwegii w ciągu ostatnich 2 lat. W efekcie Fitch Ratings przewiduje, że wzrost gospodarczy (w tym w sektorze naftowym) spowolni do 1% w 2023 r., po czym przyspieszy do 1,2% i 1,6% w odpowiednio 2024 i 2025 r.
Prognoza Norges Banku wskazuje z kolei na utrzymywanie się głównej stopy procentowej na poziomie 4,5% do jesieni 2024 r., pod warunkiem, że inflacja utrzyma się na wyższym poziomie dłużej, niż obecnie wskazuje projekcja banku centralnego.
“Komitet ocenia, że prawdopodobnie przez jakiś czas potrzebne będzie rygorystyczne nastawienie polityki pieniężnej, aby w rozsądnym horyzoncie czasowym przywrócić inflację do celu. Kiedy inflacja spadnie, a warunki gospodarcze to uzasadnią, Komitet może rozpocząć obniżanie stóp procentowych” – stwierdzono w oświadczeniu.
Analitycy Oxford Economics przekonują z kolei, że produkcja przemysłowa wzrośnie w 2024 r. po słabym 2023 i dobrej koniunkturze w światowym cyklu przemysłowym. Najbardziej optymistyczne prognozy dotyczą jednak Danii i Szwecji. Większe trudności na drodze ku ożywieniu napotkają Norwegia i Finlandia.
Tekst przygotował FXMAG
