Wyróżniamy kilka rodzajów instrumentów finansowych. To m.in. obligacje czy akcje, ale także instrumenty pochodne, w tym akcje i kontrakty terminowe. Czym są te ostatnie? Jak handlować kontraktami terminowymi na indeksy? Jakie ryzyka się z tym wiążą? Poznaj całe spektrum możliwości kontraktów terminowych na indeksy giełdowe!

Czym są kontrakty terminowe na indeksy?

Każdy kontrakt terminowy to specyficzna umowa pomiędzy nabywcą i sprzedawcą. Zobowiązuje ona obie strony odpowiednio do kupna (otwarcie pozycji długiej) i sprzedaży (otwarcie pozycji krótkiej) instrumentu bazowego w przyszłości i po ustalonej cenie. Co istotne, ten rodzaj derywatów (instrumentów pochodnych) odznacza się transferem ryzyka, nie kapitału. Dlaczego określany jest on jako instrument pochodny? Ponieważ jego wartość zależy od konkretnego instrumentu bazowego. W przypadku kontraktów terminowych na indeksy bazą jest konkretny indeks giełdowy, np. WIG20 notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

Co zapewnia taki kontrakt terminowy w praktyce? W pewnym stopniu zabezpiecza przed ryzykiem rynkowym i dynamicznymi zmianami wycen. Taka praktyka to typowy hedging, czyli zaraz po dywersyfikacji jedna z najbardziej znanych strategii chroniących transakcje przed nagłymi skokami cen. To ciekawe rozwiązanie, dzięki któremu można realnie chronić swoje środki. Innym sposobem jest zajęcie kilku pozycji w celu ograniczenia ryzyka, czyli arbitraż. Kontrakty terminowe to przy okazji także doskonały instrument do spekulacji.

Dlaczego kontrakty terminowe działają? Ponieważ mogą realnie obniżać ryzyko inwestycji. W przeciwieństwie do dywersyfikacji, pozwalającej na zmniejszanie ryzyka specyficznego (związanego z konkretną spółką), derywaty w pewnym sensie prowadzą do zmniejszenia ryzyka systematycznego – pozwalają „domknąć” pozycję i uniewrażliwić się na zmiany cen. Oczywiście strategie z tym związane mogą wydawać się początkującym inwestorom dość skomplikowane, a zastosowanie rozwiązań w praktyce będzie od nich wymagało pewnej dozy wiedzy i doświadczenia. Niemniej warto sprawdzić taką opcję.

Kontrakty terminowe na indeksy – specyfika

Na Giełdzie Papierów Wartościowych znajdziesz różne rodzaje kontraktów terminowych. Będą to kontrakty na akcje, obligacje oraz omawiane w tym tekście indeksy akcji. W przypadku kontraktów terminowych na indeksy giełdowe nie podaje się konkretnej wielkości, a jedynie sam mnożnik. Przykładowo może to być 10, 20 czy 30 razy wartość wybranego indeksu. Dzięki temu łatwiej jest obliczyć cenę danego kontraktu.

Istotnym elementem kontraktów na indeksy światowe czy krajowe jest wymóg pokrycia depozytu zabezpieczającego. Wynika to z wysokości kontraktu, która jest zazwyczaj dość spora (od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych). Co ważne, aby móc uruchomić taki kontrakt nie trzeba wnosić jego całej wartości, a jedynie pewną część. To właśnie depozyt, który stanowi zazwyczaj kilka procent wartości całego kontraktu.

W tym momencie warto wspomnieć też o dźwigni finansowej, czyli specyficznym rozwiązaniu, które wiąże się bezpośrednio z depozytem zabezpieczającym. Zastosowanie dźwigni (potocznie określane jako lewarowanie) pozwala z jednej strony osiągać niebagatelne zyski (jeśli rynek nam sprzyja), a przy okazji znacząco zwiększa ryzyko strat.

Ruch ceny w niekorzystnym kierunku może bardzo szybko „wyzerować” nasz depozyt – doprowadzić do całkowitej straty. Z drugiej strony, w razie prawidłowego „obstawienia” – można na instrumentach pochodnych osiągnąć stopy zwrotu dużo wyższe niż handlując wyłącznie aktywami bazowymi. Dlatego poza inwestorami zainteresowanymi hedgowaniem pozycji – na rynku derywatów pojawiają się również spekulanci.

Jak zatem w praktyce działają kontrakty terminowe na indeksy giełdowe? Dobrze obrazuje to przykład: załóżmy, że kontrakt na indeks ma mnożnik 10 zł, a wartość danego indeksu to 2000 punktów. Wartość kontraktu to 20 tys. zł (10 zł * 2000 punktów). Depozyt zabezpieczający wynosi tu np. 5%, czyli do uruchomienia transakcji potrzebny jest 1000 zł (20 tys. zł * 5%). Jeśli indeks rośnie o 1% i zmieni się na 2020, to wartość kontraktu również wzrośnie (do 20200 zł). 200 zł będzie tu zyskiem lub – w zależności od kierunku zmian – ewentualną stratą. Jako, że depozyt zabezpieczając to 5%, możemy obliczyć wskaźnik dźwigni, który wynosi 1:20.

Kontrakty terminowe na indeksy – nazewnictwo

Aby lepiej zorientować się w specyfice kontraktów, warto poznać ich nazewnictwo. Nazwy kontraktów terminowych są określane według wzoru FW20krr (20).

W tym zapisie F to określenie kontraktu terminowego, W20 lub W40 – nazwa instrumentu bazowego, czyli WIG20 lub mWIG40, k – kod miesiąca (H – marzec, M – czerwiec, U – wrzesień, Z – grudzień), rr – dwie ostatnie cyfry roku wykonania kontraktu, (20) – mnożnik.

Tym samym FW20M1424 to kontrakt, dla którego bazą jest indeks WIG20, miesiąc wykonania to czerwiec 2024.

Kontrakty na indeksy światowe. Popularne kontrakty na indeksy amerykańskie

Myśląc o indeksach, część z nas ma przed oczami rodzime WIG, WIG20, sWIG80, mWIG40 czy NewConnect. Jednak warto wiedzieć, że dużą – a w zasadzie dużo większą – popularnością cieszą się kontrakty na indeksy światowe. Pokazują one zbiorcze wyceny spółek notowanych na międzynarodowych giełdach, a przy okazji są świetnym barometrem sytuacji gospodarczej danego kraju.

Wśród najpopularniejszych kontraktów na indeksy światowe można wymienić przede wszystkim kontrakty na indeksy amerykańskie. Opierają się one o indeksy Dow Jones Industrial Average (DJIA), ale także S&P 500 czy NASDAQ. Inwestorzy często sięgają też po inne giełdy – niemiecki DAX, francuski CAC czy japoński Nikkei.

Kontrakty terminowe na indeksy giełdowe mają wiele zalet. Przede wszystkim pozwalają zmniejszyć (choć nie wyeliminować w 100%!) ryzyka związane ze zmianami cen. To dobre rozwiązanie, jeśli chcesz zabezpieczyć wartość portfela poprzez hedging, opcję arbitrażu czy po prostu otworzyć pozycję w celu spekulacyjnym. Równocześnie „konkurencją” dla kontraktów terminowych na indeksy mogą być fundusze ETF odzwierciedlające dany indeks czy też CFD. W każdym jednak przypadku pamiętaj o podstawowej zasadzie – kupuj wyłącznie instrumenty których konstrukcję rozumiesz.

Kontrakty terminowe na indeksy dają całe spektrum możliwości inwestycyjnych. Jeśli interesuje Cię ten rodzaj tradingu – dołącz do platformy e-learningowej Ava Trade School! Poznaj najlepsze kontrakty terminowe na indeksy giełdowe w Polsce i na świecie, zdobywaj wiedzę i ćwicz praktyczne umiejętności w bezpiecznych warunkach na swoim koncie demonstracyjnym, pamiętając o tym, że sukcesy na koncie demo nie zawsze przekładają się zyski na rzeczywistym koncie. Gdy w grę wchodzą prawdziwe pieniądze, uruchamiają się zupełnie inne emocje, które mogą prowadzić do dużych strat – mając to w pamięci, podejmuj wyłącznie świadome i rozważne decyzje. Powyższa informacja stanowi publikację handlową i jest upowszechniania w celu promocji usług świadczonych przez Ava Trade EU Ltd.